بررسی روش‌ها و مهارت‌های مذاکره برای اخذ مجوز ترجمه اثر از ناشر و مؤلف بین‌المللی

به گزارش ایدرونیوز به نقل از آنا، این کارگاه با حضور دکتر بهروز دانشیان رئیس واحد تهران جنوب، استادان برجسته از وزارت‌خانه‌های مختلف، معاونان و مدیران پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.
دکتر منصور شیخان معاون پژوهش و فناوری واحد تهران جنوب در این کارگاه گفت: این کارگاه یک ایده و طرح نوآورانه ای است، زیرا روند ترجمه در کشور ما در حال جریان است و تعدادی مترجم سالیانه کتاب‌هایی را ترجمه می کنند که لازم است اخلاق نیک علمی پژوهشی رواج پیدا کند و در حقیقت از صاحب اثر مجوز گرفته شود و شاید قدری این روال در کشور دیر شده ولی خوشحالم که دانشگاه آزاد اسلامی در این حوزه هم مثل برخی حوزه های دیگر پیشقدم بوده و این حرکت شروع شده است.
در ادامه اعضای پنل تخصصی دکتر منصور معظمی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیر عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و عضو هیأت علمی پژوهشگاه صنعت نفت، دکتر منصور رحمانی عضو هیأت علمی روابط بین الملل وزارت امور خارجه، دکتر شادمهر معاون مطالعات و ارتباطات بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر سید بابک فرزانه رئیس پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی، مهندس قاسمی رئیس سازمان چاپ و انتشارات و امور رسانه های دانشگاه، دکتر هادی رزقی مدیر گروه مدیریت آموزشی واحد تهران غرب و مهندس هاشمی طباطبائی مدیر کل دفتر گسترش و تولید علم و علم سنجی دانشگاه در جایگاه حضور پیدا کردند.
طباطبائی: در بحث ترجمه بنا به درخواست تعدادی از استادان دانشگاه در خصوص ترجمه چند جلد کتاب با نماینده ناشران مکاتبه و تفاهم نامه ای منعقد شد. حدود ۴۰ جلد کتاب خارجی با موضوعات علمی، درسی و کمک درسی مورد علاقه دانشجویان ایرانی وجود دارد که با انعقاد این تفاهم نامه قرار است با همکاری ناشران آنها در دانشگاه آزاد اسلامی ترجمه و در آینده ای نزدیک به نام دانشگاه آزاد اسلامی چاپ و نشر شود
رئیس سازمان چاپ و انتشارات و امور رسانه های دانشگاه به عنوان هماهنگ کننده این کارگاه کشوری گفت: همانطور که استحضار دارید متأسفانه در حوزه ترجمه کشور رعایت حقوق مولف و ناشر یا به عبارتی رعایت حقوق مالکیت نمی شود و از این جهت به نظرمی آید که اخلاق زیر پا گذاشته می شود و بخصوص در حوزه انتشار که حوزه فرهنگی محسوب می شود و در حوزه فرهنگی بی اخلاقی و بداخلاقی جایگاهی نباید داشته باشد به همین دلیل بود که در دانشگاه آزاد اسلامی تصمیم براین گرفته شد که یک اقدام موثر و برنامه مبسوط طراحی و اجرا شود به گونه ای که مترجمان با کسب اجازه و موافقت از مؤلف و در بعضی از موارد از ناشر خارجی به ترجمه آن اثر بپردازند.
وی ادامه داد: این برنامه تقریباً یک سال و نیم است که در دستور کار دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفته خوشبختانه در همین سه، چهار ماه اخیر ما موفق شدیم ۳ اثری که توسط استادان ترجمه شده بود با کسب اجازه از مؤلف و ناشر خارجی این کار اتفاق افتاد و در آستانه چاپ و نشر است و این یک گام مثبتی بود برای اینکه آن سدی که ما احساس می کردیم نمی توانیم موافقت مؤلف و ناشر خارجی را برای ترجمه اثر آن بگیریم تقریباً در دانشگاه آزاد اسلامی شکست. در هر صورت ما امیدواریم یک موج و یک جریان جدیدی در دانشگاه آزاد اسلامی به وجود آمده و در حوزه نشر کشور بسط پیدا کند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیر عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و عضو هیأت علمی پژوهشگاه صنعت نفت به عنوان یکی دیگر از اعضای پنل تخصصی بیان کرد: مذاکره امری است فردی- جمعی برای رسیدن به هدف و هدف هایی که ما داریم. ولی وقتی سخن از مذاکره می شود مذاکره یک امر دوجانبه یا چندجانبه است نه یک جانبه. ما مذاکره نمی کنیم که نظرات خودمان را تحمیل می کنیم ما مذاکره نمی کنیم تا تمام اهداف خودمان را یکجانبه برآورده کنیم. در بحث مذاکره اصل براین است که طرف مقابل شما یا طرف‌هایی که مقابل شما هستند منافع آنها را در نظر بگیریم.
منصور معظمی گفت: از استادان تقاضا دارم بحث کپی رایت را رعایت کرده و به حق مؤلف احترام بگذاریم چراکه ما می توانیم از طریق تفاهم و مکالمه دو طرفه و در نظر گرفتن قواعد مذاکره به اهداف خود برسیم.
عضو هیأت علمی روابط بین الملل وزارت امور خارجه عضو دیگر پنل تخصصی گفت: تکنیک‌های مهارتی مذاکرات در دانشکده روابط بین الملل در سه مقطع و دوره مقدماتی، متوسط و پیشرفته است و در طول ۸۰ ساعت ارائه می شود و تعریفی که از مذاکره می توان ارائه کرد، این است که مذاکرات چه در سطح بین الملل چه در سطح داخلی فرقی نمی کند زمانی که ما در مورد مذاکرات صحبت می کنیم و منظور گفتگو بین دو نفر، دو گروه یا چند نفر ممکن است انجام شود. گفتگویی که هدف دارد، بنابراین شخص مذاکره کننده در ابتدای امر با هدف اینکه می خواهد به یک جایی برسد پروسه یا فرآیند را جلو می برد.
دکتر منصور رحمانی ادامه داد: دومین ویژگی مذاکرات در این تعریف این است که فرآیند مذاکره از یک زمانی شروع می شود تا یک زمانی ادامه پیدا می کند و باید ارتباط و اعتماد ایجاد شده بین طرفین در جهت رسیدن به هدف عنایت ویژه داشت. در مذاکرات باید به هدف اعتمادسازی و نتیجتاً برد-برد باید برسیم . دو مطلب مهم در مذاکرات، روابط انسانی و موضوع خود مذاکرات است. موضوع مذاکرات افراد متخصصی می خواهد و فرد مذاکره کننده باید هنر این را داشته باشد و بتواند ارتباطی را بوجود آورد و ارتباطی اثر گذار و نتیجه دهنده داشته باشد و احترام متقابل مهم است و هر طرف باید به افکار و عقاید هم احترام بگذارند و اعتمادسازی حالت آرامش باید برقرار باشد و مجموعه ای از تکنیک ها باید رعایت شود. و در روابط بین الملل چیزی که خیلی مهم است زمان است که باید دقیق رعایت شود.
مدیرکل دفتر گسترش تولید علم و علم سنجی دانشگاه آزاد اسلامی هم گفت: در معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در حدود یکسال و نیم پیش وارد مذاکراتی با ناشران بین المللی شدیم برای اینکه بتوانیم به منابع الکترونیکی در دانشگاه آزاد اسلامی و به پایگاه های منابع الکترونیکی علمی ناشران چه در زمینه کتاب و چه در زمینه مقالات و مجلات دسترسی پیدا کنیم و در یک ساختار محدود و نه بصورت سیاسی بلکه بصورت علمی در بحث مذاکرات پیش رفتیم و در نظر داشتیم که مذاکره باید حتما برد- برد باشد.
میترا هاشمی طباطبائی افزود: در بحث ترجمه بنا به درخواست تعدادی از استادان دانشگاه در خصوص ترجمه چند جلد کتاب با نماینده ناشران مکاتبه و تفاهم نامه ای منعقد شد. حدود ۴۰ جلد کتاب خارجی با موضوعات علمی، درسی و کمک درسی مورد علاقه دانشجویان ایرانی وجود دارد که با انعقاد این تفاهم نامه قرار است با همکاری ناشران آنها در دانشگاه آزاد اسلامی ترجمه و در آینده ای نزدیک به نام دانشگاه آزاد اسلامی چاپ و نشر شود.
مدیر گروه مدیریت آموزشی واحد تهران غرب عضو دیگر این پنل گفت: ایران سابقه دیرینه در مقوله نشر دانشگاهی بواسطه تأسیس دانشگاه جندی شاپور در دنیا را دارد. تجربه نوین ما ۱۵۰ سال هست که شکل گرفته و ما در کشورهای خاورمیانه در زمینه چاپ و نشر دانشگاهی پیشرو هستیم.
دکتر هادی رزقی افزود: اتفاقی که متاسفانه افتاده این است که بساری از آیین نامه ها و اشکالات ساختاری باعث شده که کتب دانشگاهی ما از آن کیفیت افت کند و اگر بهترین کتاب هم ترجمه شود چند نمره بیشتر برایش در نظر گرفته نمی شود و نکته دیگر بحث نشر دانشگاهی است که اگر فردی اقدام به چاپ و نشر کتاب کند سهل تر می تواند نتیجه بگیرد تا اینکه از طریق سازمانی حرکت کند.
رزقی: ایران سابقه دیرینه در مقوله نشر دانشگاهی بواسطه تأسیس دانشگاه جندی شاپور در دنیا را دارد. تجربه نوین ما ۱۵۰ سال هست که شکل گرفته و ما در کشورهای خاورمیانه در زمینه چاپ و نشر دانشگاهی پیشرو هستیم
وی به چند نکته مهم در حوزه چاپ و نشر اشاره کرد و گفت: اگر کتابی از ناشری با چاپ ۲۰۱۶ انتخاب کنید قیمتی که برای اخذ ترجمه یا کپی رایت باید پرداخت کنید تقریبا ۵۰ درصد کم می شود. طرف حساب شدن با مولف اتلاف وقت است و بهتر است از همان اول سراغ ناشر رفت. نکته بعدی بحث واریز وجه است که چگونه باید واریز شود و خیلی موارد دیگر.
رزقی ابراز امیدواری کرد با هماهنگی سازمان چاپ و انتشارات و امور رسانه های دانشگاه بتوانیم محتوا ایجاد کنیم چراکه در این زمینه چه در دانشگاه آزاد اسلامی و چه در دانشگاه دولتی محتوا نداریم و ابتدا باید محتوا شکل بگیرد که بگوییم نشر دانشگاهی چیست، اصول مذاکره چیست، مذاکرات به چه صورت است، ناشر به چه کسی اطلاق می شود و بعد دستورالعملی را طرح ریزی کنیم.
رئیس پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی نیز که موفق به اخذ مجوز از مؤلف و ناشرین بین المللی شده است؛ گفت: آرزو دارم این جلسات علمی و مفید استمرار پیدا کند و نتایج خوب و مباحث خوبی که مطرح می شود مکتوب شود و در اختیار همه گروه های پژوهشی واحدهای دانشگاهی قرار گیرد.
دکتر سید بابک فرزانه افزود: اساساً در بحث ترجمه و بویژه حوزه علوم انسانی کار بیشتر فردی است تا سازمانی. در تاریخ ترجمه ایران ما مترجمین بزرگی داشتیم. در حوزه ترجمه می توان به اساتید بزرگی اشاره کرد همچون ابوالقاسم پاینده، استاد احمد آرام که آثار بسیار ارزشمندی را تقدیم جامعه علمی کشور کرد و افراد بسیاری که امروز آثارشان در اختیار محققان است و جزء افتخارات کتابخانه های دانشگاه های ماست.
فرزانه گفت: با اینکه ما امروز در حوزه ترجمه و مطالعات ترجمه مسیر علمی بسیار خوبی را در پیش رو داریم اما متاسفانه احساس می کنم لااقل کار ترجمه دانشگاهی در ایران خیلی ضعیف است. اگر مترجمی مسئولیت شناس و فرهیخته به معنای واقعی باشد، باید سعی کند به گونه ای با مولف اصلی تماس و کسب اجازه برای ترجمه کند که ابزار این ارتباط امروزه خیلی آسان شده است.
دکتر شادمهر معاون مطالعات و ارتباطات بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی هم بیان کرد: مذاکرات پایه و اساس بسیاری از تصمیمات است و تصمیمات هم قطعاً زمینه ساز اقدامات بزرگ است.
وی به چند نکته مهم در مذاکرات اشاره کرد و گفت: در مذاکرات باید از طرح مسائل مناقشه برانگیز یا سیاست زا پرهیز کرده و توجه داشته باشیم که مسائل فرهنگی و اختلافات فرهنگی از نکات قابل توجه و از مسائل ریز و تأثیرگذار است. لازم است قبل از ورود به مذاکره، مطالعه ای راجع به دانشگاه یا موسسه خارجی طرف مقابل داشته باشیم و گزارش هایی تهیه کرده و سطوح را مشخص کنیم تا اینکه این مذاکرات با اعزام هیأت های اجرایی و گفتگو، به یاداشت تفاهم منتهی شود.
در انتهای این کارگاه اعضای پنل به سؤالات حاضرین پاسخ دادند.